Toezien

Vacatures in de krant. Het is blijkbaar niet meer heel hip en happening om je monteurs, administratieve medewerkers en managers via een vacature in de krant te werven. Als ik op zaterdag nieuwsgierig bekijk waar er nog personeel wordt gevraagd, zie ik eigenlijk maar 2 soorten vacatures: schooldirecteuren en leden voor een raad van toezicht.

Kijk, schooldirecteuren snap ik wel, superleuke branche, maar niet zo’n best imago, curling-ouders en voor het geld hoef je er ook niet aan te beginnen, want een deel van de leerkrachten verdient zelfs meer.
Maar dan, de toezichthouder. Tja, toezien. Ik heb er altijd een beetje een sneu gevoel bij, toezien. Als je toeziet, doe je niet mee, dan sta je langs de lijn. Je hoort er niet echt bij.

Iedere organisatie die zich los heeft gemaakt van de overheid, hoort een raad van toezicht te hebben. Dat noemen ze de code van goed bestuur of governance soms zelfs. Zo’n raad van toezicht zou moeten voorkomen dat bestuurders het te hoog in de bol krijgen en met overheidsgeld een Maserati van de zaak prima acceptabel vinden of denken dat zij best risicovol kunnen beleggen met dat geld, zij als bestuurder kunnen dat, echt. Een clubje mensen die dat checkt: een heel verstandig orgaan, zullen we maar zeggen.

Er zijn nogal wat organisaties die zo’n clubje nodig hebben en binnen die clubjes zijn er ook best veel mensen nodig. Van die mensen vragen ze vaak ook nog specifieke kennis voor zgn. portefeuilles. Het zet mij aan het denken, als je al die advertenties voor toezichthouders ziet – is deze situatie wel houdbaar?

Kan iedereen toezichthouder worden? Misschien wel, maar er wordt vaak toch wel een stevig profiel gevraagd. “Ruime bestuurlijke ervaring”, “ondernemend”, “innovatief en ict-vaardig”, “financiële en juridische expertise gewenst” Daarmee bedoelen ze vast niet hetzelfde als penningmeester bij de kaatsvereniging.  Nee, ze vragen mensen die “het doel van de organisatie onderschrijven” en “affiniteit hebben met de branche”. Maar het allerallerbelangrijkste: “voldoende tijd en energie voor deze rol”.

Duh? Ik weet niet hoor, maar volgens mij zijn mensen die echt aan al die criteria voldoen zelf al retedruk, die hebben helemaal geen tijd voor zo’n raad. En wat krijg je dan? Mensen die beroepsmatig toezien, in een stuk of 5 raden van toezicht zitten en hier en daar een adviesklusje doen. Hoe triest is dat. Zou dat nu echt de bedoeling zijn geweest? Want waar mensen eerst nog toezicht hielden vanuit een soort maatschappelijke plichtsbesef, willen ze daar steeds vaker voor betaald krijgen. Je kunt je tijd maar één keer inzetten.

Je leest het vast, ik ben niet echt fan van deze constructie. Maar hoe moet het dan wel? Tja, ik heb helaas geen panklare oplossing. Een soort toezichtsdienstplicht invoeren? Of misschien juist wat minder hoog over en mensen met gezond verstand dit werk laten doen: bouwvakkers, administrateurs, verpleegkundigen of werkende moeders, die houden die bestuurders vast ook prima bij de les.

Heb jij een beter idee? Ik hoor het graag!

Tikkie tikkie