Kunnen en willen – MPM

In het verkeer is het oranje verkeerslicht ongetwijfeld het meest complexe licht van het trio groen-oranje-rood. Groen is immers duidelijk, doorrijden. Rood is ook duidelijk, stoppen. Oranje is in principe ook stoppen tenzij de bestuurder het licht zo dicht genaderd is dat stoppen redelijkerwijs niet meer mogelijk is; dan mag hij of zij doorrijden.

Dit is ons goed geleerd tijdens de verkeerslessen op school en later voor één van de rijbewijzen. De praktijk is echter dat bij oranje vaak het gas stevig ingetrapt wordt zodat je nog net voor het rood wordt het verkeerslicht voorbij bent. Dit mislukt ook wel eens zodat er dan van naderende bestuurders grote oplettendheid verwacht wordt als hun licht op groen springt.

Om te proberen deze verkeersonveiligheid minder te maken is er een onderzoek gedaan getiteld ‘Geeltijden’. Dit heeft een rapport opgeleverd van 66 bladzijden, de bijlagen nog niet meegeteld. De samenvatting op bladzijde 1 zegt echter al snel dat er 2 belangrijke facetten zijn die spelen bij het oranje licht: het kunnen en het willen stoppen. Dit wordt nog eens benadrukt in de eindconclusie waarmee het onderzoek volgens mij de spijker echt keihard op zijn kop slaat: ‘De bereidheid om te stoppen lijkt meer beïnvloed te worden door persoonlijkheids- en omgevingsfactoren als gewoonte, type bestuurder, geloofwaardigheid, drukte, meerdere keren in korte tijd moeten wachten, haast, type kruispunt of type verkeersbeweging’. Dezelfde problemen dus als met de snelheid in 30 kilometerzones.

En wat is de aanbeveling? Verleng de tijd van het oranje licht. En waar praat je dan over? Op kruispunten op 50 en 70 kilometerwegen de tijd met een halve seconde verlengen, op wegen van 80 kilometer een hele seconde. Vermoedelijk, aldus het rapport, zullen dan minder mensen door rood rijden met als gevolg minder ongelukken! Een halve seconde, waar praat je over. Ja, voor Rintje Ritsma was een halve seconde het verschil tussen de wereldtitel of tweede worden maar of zo’n halve seconde de verkeersonveiligheid naar beneden brengt…

Daarnaast zie ik de noodzaak van zo’n onderzoek niet. In een tijd dat verkeerslichten uit raken en shared space, rotondes, ovatondes, fietstunnels en bypasses in zijn én goed blijken te voldoen, kun je je geld en tijd wel beter besteden dan aan een onderzoek over het gele verkeerslicht. Zolang de bestuurder m/v zijn gedrag niet verandert zal het gele licht altijd een probleem blijven. En zo ook met de snelheid in de bebouwde kom. En het bumperkleven. Ja, eigenlijk alle verkeersergernissen.

Tja, kunnen en willen, het zal altijd een kwestie van mentaliteit blijven.

MPM.